Ο κόσμος του Καθηγητή Τόλκιν δημιουργήθηκε με μουσική. Σύμφωνα με το “Ainulindalë”, την «Μουσική των Άινουρ», η πλάση χτίστηκε πάνω στο μουσικό θέμα που τους εμπιστεύτηκε ο Ιλούβαταρ. Η μουσική είναι η βάση της Μέση-γης και η μουσικότητα διατηρείται σε ολόκληρο το έργο, είτε με τη μορφή τραγουδιών και ποιημάτων, είτε ακόμα και με την έμμετρη χρήση του πεζού λόγου. Ακόμα και στις σκοτεινότερες στιγμές της ιστορίας, δεν λείπει ο λυρισμός Ένας τέτοιος κόσμος, βασισμένος στην αρμονία και την μελωδικότητα, δεν μπορεί παρά να εμπνεύσει. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της έκδοσης του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» μουσικοί όλου του φάσματος, από την κλασσική μουσική έως το σκληρό ροκ, άρχισαν να γράφουν έργα αντλώντας στοιχεία από τον κόσμο της Μέση-γης. Ας κάνουμε μια πρώτη, σύντομη γνωριμία με αυτούς τους καλλιτέχνες, ξεκινώντας από τη ροκ.
Πρώτος ο Tom Rapp προσάρμοσε τους στίχους του One Ring (“Three Rings for the Elven-kings under the sky…”) στο κομμάτι “Ring Thing” στο δεύτερο album των Pearls Before Swine‘s –Balaklava (1968). Ακολούθησαν οι κορυφαίοι Led Zeppelin με τουλάχιστον τρία τραγούδια για τη Μέση-γη (The Battle of Evermore/ Misty Mountain Hop /Ramble On) στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Το 1972 ο Bo Hansen βγάζει το άλμπουμ “Ur Trollkarlens hatt”, το 1975 οι Rush κυκλοφορούν το τραγούδι “The Necromancer” και ο Bob Catley, τραγουδιστής της μπάντας “Magnum” κάνει σόλο άλμπουμ βασισμένο στη Μέση-γη. Οι καλλιτέχνες της ροκ όλων των αποχρώσεων –από folk μέχρι heavy metal- συνεχίζουν να αντλούν έμπνευση από δυνατούς μάγους, αιθέρια Ξωτικά, μαγικά Δαχτυλίδια, επικές μάχες αλλά και ορδές σκοτεινών πλασμάτων. Ο Rick Wakeman των ιστορικών “Yes” γράφει το “Songs from Middle-earth”. Συγκροτήματα με ονόματα όπως Summoning, Battlelore, Cirith Ungol, Lorien, Angmar, Fangorn, Khazad κλπ ξεπηδούν σε κάθε γωνιά της πλανήτη από την Νότια Αμερική και τις ΗΠΑ, μέχρι την Φινλανδία, την Ισπανία αλλά και την πατρίδα μας. Και φυσικά, από όλους ξεχωρίζουν οι μοναδικοί Blind Guardian, που με ολόκληρα άλμπουμ, όπως το “Nightfall in Middle-earth” έχουν καθιερωθεί στις καρδιές των φίλων του έργου του καθηγητή, ως η κατ’ εξοχήν τολκινική ροκ μπάντα.
Η παραδοσιακή μουσική και η folk δεν μένουν πίσω. Η κέλτικη παράδοση βρίσκει πλούσιο έδαφος στη Μέση-γη. Γνωστά ονόματα όπως της Enya, Loreena McKennitt, David Arkenstone, αλλά και λιγότερο γνωστοί καλλιτέχνες όπως οι Lingalad, Myrddin, Glass Hammer, Gene Hargrobe, The Hobbitons, γράφουν και τραγουδούν για τον κόσμο του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».
Και, φυσικά, αρκετοί κλασσικοί συνθέτες, άντλησαν ιδέες από τον υπέροχο αυτό κόσμο. Πρώτος ο Donald Swann μελοποιεί το «The Road Goes Ever On» με την έγκρισή του ίδιου του Tolkien. Το 1980–1982 ο Ensio Kosta γράφει το “Music of Middle-earth” με κομμάτια όπως “Awakening of Shire”, “Incantation”, “Winding Paths”, “Lament of Galadriel”, “Riders of Rohan”, and “Grey Havens”. Λίγο αργότερα (1984-1988), ο Ολλανδός Johan de Meij γράφει την πρώτη του συμφωνία με τίτλο “Symphony No1 – The Lord of the Rings” και κερδίζει το σημαντικό Βραβείο Σύνθεσης “Sudler”. To 1995, o Δανός κλασσικός κιθαρίστας Caspar Reif δημιούργησε το “Tolkien Ensemble” με σκοπό την μελοποίηση όλων των ποιημάτων, που διανθούν το έργο του Τόλκιν. Συνεργάζονται με τον μεγάλο Christopher Lee και είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στους τολκινικούς κύκλους. Τέλος ο Howard Shore έγραψε την υπέροχη μουσική για τις ταινίες, που ως «Συμφωνία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» συγκαταλέγεται επισήμως στο κλασσικό ρεπερτόριο και παίζεται από τις μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες σε όλο τον κόσμο.
Αυτό δεν είναι παρά μια μικρή εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της «τολκινικής» μουσικής. Θα ακολουθήσουν αναλυτικά αφιερώματα για πολλούς αγαπημένους καλλιτέχνες.
Καίτη Καραγεώργη aka circi
