Karoo South Africa

Παιδικές μνήμες και δημιουργία

«Τέλος, έφτασαν στην κορφή του γκρίζου λόφου και ένα ξαφνικό αεράκι φύσηξε στα μαλλιά τους και ανέμισε τους μανδύες τους, το κρύο αγέρι της αυγής. Κοιτάζοντας πίσω τους, είδαν πέρα από τον Ποταμό τους μακρινούς λόφους να παίρνουν φωτιά. Η μέρα ξεπρόβαλε στον ουρανό. Η κόκκινη άκρη τον ήλιου ανέβηκε πάνω απ’ τις πλάτες της σκοτεινής γης. Μπροστά τους, στη Δύση, ο κόσμος απλωνόταν ακίνητος, ασχημάτιστος, σταχτής, αλλά, ενώ κοίταζαν, οι σκιές της νύχτας διαλύθηκαν, τα χρώματα γύρισαν στη γη που ξυπνούσε: πράσινο απλώθηκε στα πλατιά λιβάδια του Rohan, άσπρες ομίχλες λαμπύριζαν στις νεροκυλάδες, και πέρα μακριά, αριστερά, τριάντα λεύγες ή και παραπάνω, γαλάζια και πορφυρά έστεκαν τα Λευκά Βουνά με τις μαύρες, γυαλιστερές κορφές τους, σκεπασμένες με αστραφτερό χιόνι, ρόδινα με τα ρόδα της αυγής…..Μέσα από τη στενή χαράδρα ένα ανώμαλο μονοπάτι κατέβαινε σαν απόκρημνη σκάλα ως κάτω στην πεδιάδα. Όταν κατέβηκαν, βρέθηκαν απρόσμενα και απότομα στο γρασίδι του Rohan. Κυμάτιζε σαν πράσινη θάλασσα ως τους πρόποδες των Emin Muil. Τους φάνηκε πως είχαν αφήσει το χειμώνα να καθυστερεί στους λόφους πίσω τους. Εδώ ο αέρας ήταν πιο απαλός και ζεστός, κι ελαφρά αρωματικός, λες και η άνοιξη να αναδευόταν κιόλας και οι χυμοί να κυλούσαν πάλι στα βλαστάρια και στα φύλλα».
Ο Άρχοντας των Δαχτλιδιών- Οι δύο Πύργοι- Κεφάλαιο «Οι Καβαλάρηδες του Rohan»

The Plains of Rohan by Alan Lee

«O άνεμος φυσάει απαλά και αναδεύει το ψηλό, χρυσοπράσινο χορτάρι, που σαν άλλη θάλασσα απλώνεται μέχρι το βάθος του ορίζοντα ως εκεί που αχνοφαίνονται, γκρίζες και μαβιές, οι σκιές των μακρινών βουνών. Που και που κάποιοι θάμνοι ή μια μικρή συστάδα χαμηλών δέντρων σπάει τη μονοτονία του χορταρένιου ωκεανού και πλουτίζει με ακόμα έναν τόνο πράσινου το απίστευτο φάσμα αποχρώσεων που ξετυλίγεται μπροστά μας. Μακριά, κάποια κοπάδια βόσκουν αμέριμνα. Μεγαλόσωμες αντιλόπες, νεροβούβαλοι και ζέβρες μοιράζονται το θρεπτικό χορτάρι και τη δροσιά από τα κρυφά μικρά ρυάκια και τους διάσπαρτους νερόλακκους, που είναι ακόμα τυλιγμένοι στην πρωινή πάχνη. Ο ήλιος, που μόλις έχει ανατείλει, ροδίζει τις κορφές των μαλακών λόφων και αναγγέλλει μια ακόμα ζεστή μέρα στο high veld. O όρος veld προέρχεται από τα Ολλανδικά και σημαίνει κυριολεκτικά αγρός-λειβάδι (field), δεν αποδίδει όμως ακριβώς το μέγεθος και την ποιότητα του. Πιο κοντά θα ήταν ίσως το αμερικανικό prairie ή το αργεντίνικο pampa».
circi, προσωπική σημείωση, Απρίλιος 2006

 

Highveld, South Africa

Πόσο μας επηρεάζουν οι εικόνες που βλέπουμε όταν είμαστε παιδιά; Πόσο λίγο κατανοούμε αυτές τις εικόνες τότε; Και πόσες από αυτές κρατάμε κρυμμένες μέσα μας, σαν μικρούς θησαυρούς, χωρίς καν να το ξέρουμε; Ο καθηγητής Tolkien γεννήθηκε στο Bloemfontein της Νοτίου Αφρικής και έζησε εκεί μέχρι περίπου 4 ετών. Η πόλη αυτή βρίσκεται στο μέσον της χώρας, σχεδόν στο γεωγραφικό κέντρο της και στην καρδιά ενός αχανούς υψιπέδου, γνωστού με το όνομα high veld, που αποτελεί συνέχεια της άνυδρης στέπας του Karoo. Σήμερα είναι μια αρκετά μεγάλη, σύγχρονη πόλη, αλλά πριν 100 και πλέον χρόνια ήταν απλά μια αραιή συγκέντρωση σπιτιών και αγροκτημάτων στη μέση μιας ατελείωτης, υποτροπικής σαβάνας, όπου το ψηλό χόρτο και οι ακανθώδεις θάμνοι ήταν η μόνη βλάστηση. Μαζί με τα κοπάδια των πρώτων εποίκων, αγέλες άγριων ζώων έβοσκαν εκεί ελεύθερα, οι αυτόχθονες διηγούνταν ιστορίες και θρύλους για γενναία κατορθώματα και οι ατελείωτες, ανοιχτές εκτάσεις επέβαλλαν από μόνες τους μιαν αίσθηση απόλυτης ανεξαρτησίας.

Είναι αδύνατον αυτές οι εντυπωσιακές εικόνες να μην είχαν αποτυπωθεί στο υποσυνείδητο του μικρού Ronald. Χωρίς ίσως να το ξέρει, τις κουβαλούσε μαζί του και τις επεξεργαζόταν για μελλοντική χρήση. Αυτό αποδεικνύεται και από τον βασικό ρόλο που παίζουν οι αράχνες στο έργο του. Ήταν εκεί, στην αυλή του σπιτιού του, που παίζοντας “συνάντησε” για πρώτη φορά την Shelob, με τη μορφή μιας μαύρης ταραντούλας.

Tarantula - Shelob
Tarantula – Shelob

Η επιστροφή στην Αγγλία έδωσε πιο συγκεκριμένη μορφή στα πράγματα. Τα moors έξω από το ακόμα επαρχιακό Birmingham, που εξερευνούσε παίζοντας με τον μικρότερο αδελφό του, δεν πρόσφεραν την απεραντοσύνη του veld, είχαν όμως αντίστοιχη υφή. Και στο μυαλό ενός μικρού παιδιού οι εικόνες συγχέονται, αναμιγνύονται και διαμορφώνονται ελεύθερα από τις καθημερινές εμπειρίες και τη φαντασία του. Το δε συγκεκριμένο παιδί διέθετε υπερανεπτυγμένη φαντασία και αντικειμενική ανάγκη να ξεφύγει από τη σκληρή πραγματικότητα της άτυχης και δυστυχισμένης, μέχρι τότε, ζωής του. Έτσι, όταν πολλά χρόνια αργότερα, ξεπήδησαν από την πέννα του οι Άρχοντες των Αλόγων, η μορφή του τόπου τους ήρθε αβίαστα στο μυαλό του. Που αλλού θα μπορούσαν να ζουν αυτοί οι περήφανοι, αγέρωχοι και γενναίοι Καβαλάρηδες και να εκτρέφουν τα μοναδικά τους άλογα, αν όχι σε ατελείωτες, καταπράσινες πεδιάδες που ποτίζονται από αμέτρητα ρυάκια και ήπιους υγροτόπους; Τι κουλτούρα θα είχαν και τι γλώσσα θα μίλαγαν; Και η λατρεμένη του γλωσσολογία του έδωσε την χειροπιαστή απόδειξη και τη αντικειμενική βάση που απαιτούσε η επιστημονική του κατάρτιση.

Veld /velt/ (also veldt) = field noun – open, uncultivated country or grassland in southern Africa, – ORIGIN Afrikaans.
wold/wold/o noun (especially in British place names) a piece of high, open, uncultivated land or moor. – ORIGIN Old English.
Wold – το βορειοανατολικό τμήμα της πεδιάδας του Calenardhon, στο βασίλειο του Rohan.

Έτσι, για άλλη μια φορά διαπιστώνουμε πως τίποτα δεν είναι τυχαίο στο έργο του μεγάλου αυτού συγγραφέα και πως χρησιμοποιούσε κάθε ανάμνηση, γνώση ή εμπειρία του, προσαρμόζοντας την με τον καλύτερο τρόπο στον καμβά του δικού του, προσωπικού σύμπαντος.

Καίτη Καραγεώργη aka circi